LỊCH SỬ PHÁT MINH : KHÓA VÀ CHÌA KHÓA.

1/ KHÓA

Từ buổi bình minh của nền văn minh hiện đại, con người đã phát triển nhu cầu cất giữ đồ đạc của mình cho riêng mình bằng cách sử dụng các thiết bị cơ học được gọi là ổ khóa.

Ban đầu, những chiếc khóa đó chỉ là những nút thắt đơn giản được làm từ dây thừng hoặc các vật liệu khác (chúng chỉ được sử dụng để phát hiện nếu ai đó cố mở chúng),i thời gian sau đó các công nghệ mới được phát triển, khóa thực sự làm từ gỗ và kim loại bắt đầu được sử dụng trên toàn thế giới. Các nhà sử học thời hiện đại không chắc chắn nền văn minh cổ đại nào đầu tiên tạo ra các khóa cơ học, và nhiều người tin rằng người Ai Cập, Hy Lạp và La Mã đã phát triển những ý tưởng đó một cách độc lập với nhau.

Lịch sử của khóa cơ bắt đầu từ hơn 6 nghìn năm trước ở Ai Cập cổ đại, nơi thợ khóa lần đầu tiên quản lý để tạo ra khóa khóa bi đơn giản nhưng hiệu quả được làm hoàn toàn từ gỗ. Nó bao gồm các cột gỗ được gắn vào cánh cửa, và một bu lông ngang trượt vào cột. Bu lông này có bộ lỗ được lấp đầy bằng ghim. Chìa khóa gỗ lớn và nặng được thiết kế đặc biệt có hình dạng như bàn chải đánh răng hiện đại với các chốt tương ứng với các lỗ và ghim trong ổ khóa. Chìa khóa này có thể được đưa vào mở và nâng lên, điều này sẽ làm di chuyển các chân và cho phép chốt an ninh được di chuyển.

Trong thiên niên kỷ thứ 1 trước Công nguyên, khóa cuối cùng đã bắt đầu cải tiến về  công nghệ và thiết kế được giới thiệu bởi người Hy Lạp và La Mã. Khóa Hy Lạp thường được xem là không an toàn, nhưng họ đã truyền cảm hứng cho các nhà cách tân La Mã, những người này nhanh chóng tìm cách cải thiện khóa Hy Lạp và Ai Cập bằng cách sử dụng kim loại làm nguyên liệu chính. Bằng cách sử dụng khóa sắt, người La Mã cuối cùng không chỉ có khả năng bảo vệ tài sản rất vững vàng ,và lần đầu tiên chìa khóa được thiết kế nhỏ gọn, chúng có thể được đeo trong túi, trên mặt dây chuyền hoặc thậm chí được dấu vào nhẫn. Trong thời gian này, các loại khóa cũng được phát triển, đảm bảo rằng chỉ có chìa chính xác với hình dạng của bi khóa mới có thể đẩy các chân tương ứng và làm cho khóa có thể xoay và mở chốt.

Sau khi Đế chế La Mã sụp đổ vào thế kỷ 1 sau Công nguyên, sự đổi mới trong lĩnh vực khóa đã hoàn toàn bị đình trệ. Thợ khóa trong thời kỳ trung cổ  ở châu Âu không có công nghệ hoặc kinh phí để tạo ra các kỹ thuật bảo vệ mới, nhưng họ đã sử dụng thời gian này để cố gắng tìm ra phương thức mới . Thay vì một khóa đơn giản, họ đã tạo ra nhiều cơ chế khóa, thiết kế khóa ngày càng phức tạp, họ che khuất các lỗ khóa bằng đồ trang trí chi tiết, tạo ra các lỗ khóa giả (bên trong có cơ chế giả), v.v.

Khóa cửa gỗ cũ

Tiến bộ cuối cùng đã đến vào thế kỷ 18, khi những tiến bộ công nghệ cuối cùng đã cho phép các kỹ sư tạo ra các cơ chế nhỏ và mạnh mẽ. Làn sóng đổi mới khóa mới này được dẫn dắt bởi các phát minh của Robert Barronin 1778 (khóa tumbler tác động kép), Joseph Bramah vào năm 1784 (khóa Bramah, không thể khai thác trong 67 năm), Jeremiah Chubb vào năm 1818 (khóa máy dò với độ bảo mật cao) Linus Yale, Sr. vào năm 1848 (khóa pin tumbler đầu tiên), James Sargeant vào năm 1857 và 1873 (khóa kết hợp đầu tiên và cơ chế khóa lần đầu tiên), Samuel Segal vào năm 1916 (khóa chống jemmy đầu tiên) và Harry Soref vào năm 1924 (khóa đầu tiên ).

Ngày nay, phần lớn các khóa thế giới dựa trên các phát minh của các kỹ sư này, chỉ một phần nhỏ sử dụng các kỹ thuật tiên tiến như khóa từ.

2/ CHÌA KHÓA

Chìa khóa là thiết bị đã được sử dụng trong nhiều thế kỷ và thiên niên kỷ để mở và đóng khóa như một mã thông báo bảo mật vật lý có thể vận hành cơ chế khóa. Bản chất rẻ tiền và dễ sử dụng khiến chúng trở thành công cụ phổ biến nhất để kiểm soát ổ khóa

Ngày nay, chìa khóa là một trong những vật kim loại được sản xuất phổ biến nhất trên toàn thế giới, cho phép chúng ta sống trong nền văn minh hiện đại có nhiều tính năng của nó được bảo vệ với hàng tỷ ổ khóa. Chúng dễ sản xuất, đủ nhỏ để mang theo và cung cấp cách vận hành dễ dàng (mặc dù không hoàn hảo) khóa sản xuất hàng loạt bảo vệ các tài sản của chúng ta như xe hơi, tòa nhà, cửa, két và hơn thế nữa.

Lịch sử của những chiếc chìa khóa bắt đầu cùng thời điểm khi những chiếc khóa đầu tiên xuất hiện ở Babylon và Ai Cập cổ đại, khoảng 6 nghìn năm trước. Những thiết bị bằng gỗ đơn giản này đã sử dụng những chiếc ghim nhỏ được giấu trong một lỗ nhỏ gần bu lông. Bằng cách sử dụng chìa khóa hình bàn chải bằng gỗ, người Ai Cập có thể nhấc những chiếc ghim nhỏ đó và mở khóa. Đáng buồn thay, thiết kế này có một số nhược điểm – cả khóa và chìa khóa đều được làm từ gỗ (vật liệu rất dễ bị tấn công bằng vũ lực bên ngoài) và bản thân chìa khóa rất cồng kềnh và nặng. Những ví dụ cổ xưa nhất về những ổ khóa cổ xưa này đã được tìm thấy trong tàn tích của cung điện AssyrianKhorasabad, trong một thành phố kinh thánh của Nineveh. Những cơ chế khóa đã có từ năm 704 trước Công nguyên.

Sự phát triển tiếp theo của chìa khóa đến từ thời La Mã cổ đại, nơi các kỹ sư và nhà phát minh đã cố gắng cải thiện đáng kể các thiết kế của khóa gỗ Ai Cập. Bằng cách sử dụng sắt và đồng, những người lãng mạn đã có thể tạo ra những ổ khóa vững chắc hơn và nhỏ hơn nhiều, với những phím mà chúng ta đủ nhẹ để mang theo người. Theo như hình thức chìa khóa của họ, một phát minh vĩ đại đã thay đổi diện mạo của họ mãi mãi. Thiết kế các”lá nhíp”( ward) vào ổ khóa có hình dạng các phím từ các cấu trúc phẳng lớn với các chân ở đầu của chúng giống như cái mà chúng ta gọi ngày nay là khóa Skeleton

skeleton key( chìa cây)

Skeleton – trục hình trụ đơn giản có một răng đơn, mỏng và hình chữ nhật . Thiết kế này tiếp tục được sử dụng trong 17 thế kỷ sau khi Đế chế La Mã sụp đổ, chỉ nhận được một bản cập nhật nhỏ về ngoại hình (trong suốt thời gian đó, thợ khóa tập trung hơn vào việc đánh lừa kẻ trộm hoặc khiến công việc của họ trở nên tẻ nhạt hơn là đổi mới cơ chế bảo vệ mới). Khóa skeleton có thể được tìm thấy ngay cả ngày nay trong các ngôi nhà được xây dựng trước những năm 1940.

Linus Yale, Sr và Jr. được giới thiệu lần đầu tiên trước công chúng bởi Linus Yale, Sr và Jr. vào giữa những năm 1800. Bu sử dụng khóa bi và cách điều chỉnh các chân tinh vi hơn với các chìa khóa phẳng và dẹp, các dhìa phẳng này thành công ngay lập tức trên toàn thế giới. Chúng dễ sản xuất, và nhờ phát minh ra máy cắt chìa nên dễ nhân rộng với số lượng lớn.

Ngày nay, phần lớn các khóa trên thế giới sử dụng các chìa phẳng theo  cơ chế được phát minh vào những năm 1800 – khóa ngăn chặn, khóa đòn bẩy và khóa chốt pin. Một lượng nhỏ chìa khóa dựa trên chữ ký mã từ, thường được sử dụng trong các tòa nhà công cộng (như khách sạn), cơ sở chính phủ, phòng thí nghiệm khoa học và các địa điểm nhạy cảm tương tự.

 

 

 

Leave a Reply